Door samen te gaan leven en de taken te verdelen ontstonden de eerste arbeidsrelaties: ik zoek noten voor jou en jij vangt een haas voor mij. Via de verschillende geloofssystemen waarin er onderscheid werd gemaakt in de waardering die men voor zijn/haar bijdrage ontving én Aristoteles visie op vertegenwoordig in gemeenschappen (geen zeggenschap voor de slaven), ontstond een samenwerkingsmodel waarin de elite en de werkaanbieders de dienst uitmaakten. 

Naar een idee van Aristoteles is ooit besloten dat zeggenschap iets was, wat toebehoorde aan de elite en de werkaanbieders, weliswaar in combinatie met burgerpanels. Maar één ding was helder: de slaven hadden het niet. Langs die weg is onder invloed van allerlei (techologische) ontwikkelingen, ideologieën, oorlogen, wetten en regels de huidige structuur van arbeid in dienstverbanden ontstaan. Een structuur die eeuwenlang fungeerde als verdeelsleutel in de opbrengst van arbeid en om armoede tegen te gaan.

De handelwijze die bekend staat als de toeslagenaffaire vertoont grote gelijkenis met het schandaal van de bijstand (in wording). Kwesties die laten zien dat het huidige beleid inzake werk en inkomen niet meer past bij de tijdgeest. Omdat burgers die hulp nodig hebben daarin dusdanig streng worden gecontroleerd alvorens zij toegang krijgen en om fraude te bestrijden, dat het ten koste gaat van hun recht op zelfbeschikking.

Dat het kabinet er in deze crisis voor kiest het begrotingstekort op te laten lopen in plaats van te bezuinigen noemen sommigen gedurfd. Toch heb ik er weinig vertrouwen in dat door die verandering het extra geld dit keer wél terecht komt bij degene die dat het hardste nodig hebben. Een gevoel dat wordt versterkt doordat ik verder alleen de standaardinstrumenten voorbij zie komen die bij elke crisis weer uit de kast worden getrokken.

Al die maatregelen van de overheid en de effecten daarvan op onze samenleving, ik kan er niet meer van slapen. Het lijkt wel alsof wij niet meer kunnen omgaan met onzekerheid. Omdat voor elk risicootje - zowel in relatie tot het virus als bijvoorbeeld de arbeidsmarkt- talloze regels worden afgekondigd, procedures worden ingeregeld en controles uitgevoerd. Iets wat mij benauwd omdat het aanvoelt alsof wij in slaap worden gesust.